“Bán lúa non” người mẫu nhí

TT - Nhiều bạn đọc phản ảnh gần đây trong các chương trình biểu diễn thời trang, liên tục xuất hiện những người mẫu nhí 12, 13 tuổi nhưng đã được xem là "sao", tạo ra cơn sốt trong làng thời trang TP.HCM. >> Xem bản tin tiếng Anh Hình ảnh người mẫu nhí B.T. bị đưa lên mạng Cơn sốt này được "khuấy động" thêm khi những ngày qua, một người mẫu trẻ con bị lộ nội y khi đang diễn trong một chương trình thời trang và bị tung ảnh lên mạng. B.T., cô bé mới 12 tuổi, đang học bậc THCS tại TP.HCM, cao 1,72m. Cô bé có gương mặt xinh xắn và cơ thể cân đối của một thiếu nữ, đã tham gia biểu diễn trong một số chương trình thời trang, trong đó có chương trình "Thời trang và đam mê" vào ngày 21-11. Dùng "lúa non" câu khách "Đạo luật hạn chế khai thác người mẫu trẻ em" Tình hình "tận dụng", khai thác, "bán lúa non" các người mẫu nhí với những trang phục, tư thế, kiểu cách của người lớn với mục đích kinh doanh, thương mại từng xảy ra tại một số nước như Hàn Quốc, Mỹ... Tại Mỹ từng có rất nhiều website khiêu dâm xuất hiện với hình ảnh ban đầu là ảnh của những đứa trẻ làm người mẫu vẫn còn thiếu niên. Tuy nhiên, để chứng minh những bức ảnh bị sử dụng vì mục đích khiêu dâm, kinh doanh rất khó, vì thế một đạo luật đã được Mỹ thông qua năm 2002 mang tên "Đạo luật hạn chế khai thác người mẫu trẻ em". Luật này nhằm ngăn chặn bất cứ việc trưng ảnh một đứa trẻ lên như một người mẫu khi không có bất cứ sản phẩm hoặc dịch vụ nào xác nhận đứa trẻ đó là người mẫu. Luật này được đưa ra nhằm chặn đứng hàng loạt website "người mẫu trẻ em" chuyên đưa ảnh người mẫu lên, bắt người xem trả tiền phục vụ mục đích thương mại của một số người. L.Phương dịch Trong chương trình, có một đoạn B.T. mặc váy ngắn và bị quạt thổi bay để lộ phần đồ lót. Đây là một chương trình dùng để ghi hình, dự kiến đưa lên chương trình truyền hình và ban tổ chức nói đã cắt bỏ không phát sóng những đoạn này. Nhưng hình ảnh này lại được... phát tán lên mạng. Ngay sau đó, các trang mạng đã sao chép, tung lên những hình ảnh trên với các tít, tựa khá giật gân: "Người mẫu tuổi teen B.T. bị tốc váy trên sàn diễn", "Xôn xao những hình ảnh khoe thân của B.T."... Tiếp theo, các trang mạng lại "bồi" thêm các nội dung: "Người mẫu 12 tuổi xấu hổ sau vụ lộ nội y", "Sự cố lộ nội y của siêu mẫu 12 tuổi chỉ là tai nạn nghề nghiệp"... Trả lời phỏng vấn của các tờ báo sau đó, ý kiến của B.T., cha mẹ của em và những người quản lý xung quanh "sự kiện" trên hoặc là lặng im hoặc đều phân bua đây chỉ là sự cố ngoài ý muốn. Khi sự việc đã xảy ra lùm xùm đến đỉnh điểm như gần đây, chúng tôi liên lạc nhiều lần với ông Tạ Nguyên Phúc - giám đốc điều hành Công ty người mẫu PL, nơi đại diện cho bé B.T. - để hỏi thêm về trách nhiệm của các bên về việc đưa người mẫu nhí biểu diễn nhằm mục đích kinh doanh nhưng đều không được hồi đáp. Phía gia đình bé B.T. cho biết bé đã rất buồn trước vụ việc này và gia đình chỉ mong muốn khép lại sự việc vì vấn đề đã bị đẩy đi quá xa, vượt khỏi tầm kiểm soát của những người trong cuộc. Cuối cùng, người thiệt thòi nhất vẫn là B.T. vì hình ảnh của cô bé chưa kịp lớn đã bị lợi dụng vào nhiều ý đồ, mục đích khác nhau. Bạn đọc Minh Thư, sinh viên Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn TP.HCM, đặt nghi vấn: "Tôi nghĩ việc tung ảnh này lên là cố tình để quảng cáo, đánh bóng cho ai đó hay một hoạt động, một công ty nào đó. Không hiểu tại sao đây là sô diễn riêng dùng để ghi hình phát sóng mà số ảnh chụp không được kiểm soát. Những tấm ảnh này theo tôi không phải chụp lén mà là công khai bằng máy ảnh chất lượng tốt của những tay máy chính thức tham gia chương trình này. Nhà tổ chức hoàn toàn có thể kiểm soát, giữ kín hay tiêu hủy số hình ảnh đó. Tuy vậy, chúng vẫn bị tung lên mạng, không hề nghĩ đến quyền lợi của trẻ em khi nhân vật chính trong bức ảnh chỉ mới 12 tuổi". Còn bạn đọc Thúy Nga, một phụ huynh ở Q.3, bức xúc: "Tôi nghĩ phải lên tiếng về việc này. Cùng với sự phát triển đời sống kinh tế, ngày càng có nhiều trẻ em cơ thể phát triển sớm. Nhưng việc khai thác quá đà hình ảnh của các em để phục vụ những mục đích của người lớn là không thể chấp nhận được". B.T. đã từng đoạt giải vàng cuộc thi có tên Teen Model do một công ty người mẫu tổ chức vào năm 2009, lúc cô bé 11 tuổi và đã được những tờ báo dành cho phụ nữ chứ không chỉ báo của tuổi mới lớn mời chụp làm ảnh bìa. Nhưng đây không phải là ngoại lệ... Quảng cáo... đồ lót phụ nữ Trước đây, cũng từng có một "sự kiện" tương tự gây sốc cho nhiều người khi một cô bé chỉ mới 15 tuổi tên H.Q. tham gia chương trình giới thiệu một nhãn hiệu đồ lót cho phụ nữ vào tháng 11-2009 tại Hà Nội. Cô bé đã làm mọi người sửng sốt khi mặc trên người những mảnh vải không thể nhỏ hơn nữa.  Chương trình diễn ra trong một căn phòng, bé gái này mặc đồ lót người lớn đi qua đi lại ngay trước mắt những người đàn ông đáng tuổi cha, tuổi ông của mình. Ngay sau đó, hình ảnh của H.Q. đã được tung lên mạng với nội dung rất giật gân: "15 tuổi bản lĩnh với nội y", mặc dù "chưa đủ tuổi để giành danh hiệu"... Lần lượt những lần trình diễn sau đó, các trang mạng diễn đàn của tuổi mới lớn tiếp tục tung hê: "H.Q.16 tuổi khoe nội y tuổi teen". H.Q. đã vào đầu quân cho Công ty người mẫu NT (Hà Nội) từ năm 12 tuổi. Những bức ảnh nội y của H.Q. trông không khác gì một cô gái đã trưởng thành, khoe thân hình bốc lửa với những đường cong khiến một số tạp chí tuổi teen lên cơn sốt với vô số lời bình luận bên dưới. Ngoài ra, người mẫu tuổi vị thành niên này còn gây đình đám khi trình diễn những trang phục đồ cưới. Những câu chuyện của B.T., H.Q. và một số người mẫu vị thành niên khác đang nổi đình đám như M.L., B.V.... với những màn trình diễn khoe nội y, khoe ngực, khoe mông... đủ tư thế, đủ kiểu đã tạo nên cơn "sốt" học theo trong giới học trò. Nhiều cô bé, cậu bé tuổi 11-15 được gia đình đồng ý đang đổ xô đua nhau đăng ký tham gia những lớp đào tạo người mẫu tại TP.HCM và Hà Nội. Tại TP.HCM, hiện có trên mười lớp đào tạo người mẫu nhí. Các lớp học này được sự cổ vũ, ủng hộ nhiệt tình của một số phụ huynh học sinh. Nhiều công ty thời trang săn lùng người mẫu cũng nhộn nhịp nhập cuộc để tìm kiếm đưa các người mẫu nhí lên sàn diễn. Nói về những chuyện xảy ra với B.T. hay H.Q., T.V. - một cô bé 14 tuổi đang học làm người mẫu tại một lớp đào tạo trên đường Mạc Đĩnh Chi (TP.HCM) - khẳng định: "Em thấy hơi sợ, nhưng em đi học thế này là để cho mình đẹp hơn...". Cô bé N.D., 15 tuổi, nói: "Em rất thích được như H.Q."... Hai cô bé này cao chừng 1,6m, mặc váy ngắn, quần short và đi những đôi giày cao đến 15cm theo sự "tư vấn" của người lớn. Bé mơ trở thành... sao Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại TP.HCM hiện nay đang có tình trạng khá nhiều cô bé, cậu bé tuổi 12-16 theo đuổi giấc mơ trở thành "sao" trong giới người mẫu với sự khuyến khích của nhiều người lớn, từ phía gia đình và các đơn vị tổ chức, các công ty quảng cáo, đào tạo, cung cấp người mẫu. Những người có liên quan này có thể vì mục đích háo danh, có thể vì muốn con em mình nổi tiếng... hoặc vì mục đích kinh doanh, lợi nhuận, câu khách đã vô tình hay cố tình "gò, ép", "bán lúa non" những cô bé, cậu bé vào công nghệ kinh doanh hình thể, sắc đẹp. Ngày càng có nhiều cuộc thi người mẫu, người đẹp rầm rộ dành cho trẻ em. Do các cuộc thi nhan sắc dành cho trẻ em có quy định cấm dùng từ hoa hậu, các nhà tổ chức thay bằng chữ "miss" để "khỏi rắc rối". Tại các cuộc thi này, theo quy định cấm thí sinh mặc đồ tắm, tuy nhiên các người mẫu nhí lại được thỏa sức diễn đủ loại trang phục "mát mẻ". Thông tư 21/1999 của Bộ Lao động - thương binh và xã hội quy định trẻ em dưới 15 tuổi có thể được phép tham gia một số công việc mang tính nghệ thuật như múa, hát, xiếc, sân khấu (kịch, tuồng, chèo, cải lương...) nhưng không thấy đề cập công việc người mẫu. Tuy nhiên, thông tư này cũng quy định: "Người sử dụng lao động chỉ được sử dụng lao động chưa thành niên vào những công việc phù hợp với sức khỏe để đảm bảo sự phát triển thể lực, trí lực, nhân cách". Không chấp nhận cho diễn người mẫu dưới tuổi quy định * Bà Võ Thị Xuân Trang, giám đốc Trường John Robert Powers (nơi có đào tạo người mẫu, hoa hậu): Việc một cô bé 12 tuổi bị "sự cố" như vậy nếu em đó sống hướng nội thì sẽ khó vượt qua được. Vì sẽ rất đau đớn và điều đó làm người ta thay đổi, ảnh hưởng tới sự phát triển tính cách sau này. Vấn đề đáng nói ở đây là tại sao lại chấp nhận cho diễn người mẫu dưới tuổi quy định? Ở các nước, tất cả trường hợp dưới 18 tuổi chỉ diễn khi các trường tổ chức, không thu tiền, diễn phong trào, từ thiện. Còn nếu dùng các em làm thương mại thì không được. Tôi nghĩ đến nay không có ai cho phép diễn người mẫu dưới 18 tuổi để kinh doanh. Độ tuổi này phải đi theo chương trình học đường, chương trình phong trào. * Người mẫu, diễn viên Trương Ngọc Ánh: Thực tế, những thông tin về người mẫu thời trang đã ảnh hưởng, khiêu khích ước mơ của các em nhỏ. Thật khó trách cứ các em về điều này. Tôi nghĩ gia đình là quan trọng nhất, cần phải hướng các em quan tâm đến chuyện quan trọng nhất là việc học văn hóa, ít nhất là tốt nghiệp THPT. Nếu không sau này các em sẽ thấy hối tiếc vì quá trễ. * Ông Bùi Vĩnh Thế, chuyên viên tổ chức sự kiện: Quy định pháp luật trong những ngành nghề cho phép trẻ dưới 15 tuổi làm việc không có nghề người mẫu. Tôi biết khá nhiều em tuy hình thể đã lớn nhưng chưa đủ chín chắn để đối phó với những rắc rối phức tạp của công việc này. Trong một số trường hợp, các em rất dễ bị lợi dụng. * Bà Lê Thị Lan (ngụ Q.8), có con gái tuổi vị thành niên đang theo học lớp người mẫu: Tôi biết bây giờ có những cháu gái tuổi mới 13-14 nhưng đã rất cao, rất đẹp và đầy tiềm năng để trở thành những người mẫu danh giá sau này. Đó là một vốn quý. Việc định hướng, đào tạo các cháu trở thành người mẫu, hoa hậu... cũng là bình thường, chính đáng và cũng cần thiết như các nhu cầu đào tạo khác. Nhưng vì các cháu còn nhỏ, vẫn là thiếu niên, chưa từng trải nên cần được vun đắp, cần được bảo vệ để trở nên thật hoàn thiện khi vào tuổi trưởng thành, không nên lợi dụng hình ảnh các cháu vào mục đích kinh doanh, lợi nhuận. VŨ THANH BÌNH